“alt=”طبیعت مسیر ریلی اندیمشک” />

در شروع سفر ما ، قطار محلی از ایستگاه اندیمشک شروع به حرکت کرد و با عبور از جلوی لوکوموتیو داونپورت کنار موزه راه آهن اندیمشک که بیش از ۱۲۰ سال سن داره ، زوزه کشان به سمت بکرترین نقاط رشته کوه های زاگرس راه افتاد.

ایستگاه دوکوهه و خاطرات جنگ

اولین ایستگاه بعد از اندیمشک ، دوکوهه نام داره که پادگان های اطرافش بزرگترین منزلگاه تجهیز و پشتیبانی جبهه های جنوب در زمان جنگ تحمیلی بوده و اکثر رزمندگان باهاش خاطره دارن.

گل محک؛ جاده‌ای زنده از یک قرن پیش

کمی آن طرف تر آنجا که آخرین قله زاگرس در دل دشت خوزستان آرام می گیرد. ایستگاهی خفته در پای کوه تنگوان دیده میشه که ” گُل مَحَک ” نامیده میشه ، رد پای جاده تدارکاتی ساخت راه آهن در مجاورت این ایستگاه که امروزه به عنوان نزدیکترین مسیر دسترسی به دریاچه سد دز اندیمشک مورد استفاده گردشگران قرار میگیره ، نشان از زنده بودن این جاده بعد از حدود یک سده داره.

تونل مارکو و دریاچه سد دز

از تونل شماره یک راه آهن زاگرس که در بین اهالی منطقه به اسم تونل ” مارکو ” یعنی نام مهندس اهل چکسلواکی سازنده آن شهرت پیدا کرده ، عبور کردیم و در خروج از تونل ، در سمت راست ریل ، دریاچه سد دز را در طلوع زیبای آفتاب مشاهده کردیم. در ادامه با رودخانه زیبای بالارود هم مسیر شدیم.

“alt=”جاذبه های مسیر ریلی اندیمشک” />

بالارود و مازو؛ طبیعت دست‌نخورده زاگرس

ایستگاه بالارود با داشتن چند بنای زیبا یادآور روزهای باشکوه این ایستگاه است. گرچه امروز دیگر خبری از آن همه نشاط و جنب و جوش در بالارود ( با نام گَرمَمیر سابق ) دیده نمیشه اما هنوز هم بنای سنگی شمال ایستگاه و ساختمان مشرف بر ایستگاه در تپه روبروی آن ، نغمه و هیاهوی شادمانه کودکان این ایستگاه در دهه های اخیر را در نظر مجسم می کند!

در ادامه مشعل های نفتی مسیر در کنار مزارع کشاورزی ، گنجینه غنی این سرزمین را به تصویر می کشد. ” مرکز گرم ” نام نیم ایستگاه دیگریست که بعد از بالارود واقع شده و با عبور از آن راهی ” مازو ” می شویم. ایستگاه ” مازو ” معروف ترین و پرجمعیت ترین روستای ریلی شهرستان اندیمشک هست ، چرا که مرکز دهستانی به همین نام هست. گندم زارهای زیبای پهن دشت ” مازو ” در این فصل از سال ، از پنجره قطار دل هر مسافری را می رباید. مازو بهترین نقطه برای شروع سفر به نقاط بکر ساحل دریاچه سد دز هست که با پیمودن چند کیلومتر با خودرو می توان تماشای مناظر رویایی این دریاچه انسان ساخت را در بهترین زمان آن ، یعنی اواخر پاییز تا اوایل بهار هر سال تجربه کرد.

پل دم دم و شابلون قوسی سنگی

در شمال ایستگاه مازو ، پلی معروف به نام ” دِم دِم ” که در منابع قدیمی راه آهن با عنوان Dom Dom آمده وجود داره که بعد از پل شهبازان ، دومین پل مرتفع ناحیه زاگرس هست. در ضلع شمالی این پل ، شابلون ساخت قوس این پل تاق سنگی هنوز هم بر بستر زمین موجوده و از پنجره قطار قابل مشاهده ست.

با عبور از شمال ایستگاه مازو ، جاده آسفالته روستایی تمام می شود و جاده تدارکاتی ساخت راه آهن که در منابع راه آهن با عنوان service road آمده و به اشتباه در گفتار عامه به ” جاده شاهی ” شهرت یافته ، فرصت خودنمایی مجدد پیدا می کند ، چرا که دیگر اثری از آستر آسفالتی بر پیکر این ” پیر راه ” دیده نمی شود.

در ادامه به نیم ایستگاهی با عنوان ” قاپی ” می رسیم که وجه تسمیه آن برمیگرده به دروازه ورودی بودن این منطقه ، جهت حرکت به سمت امامزاده احمد که یکی از زیارتگاه های معروف در بین اهالی خوزستان ، لرستان و ایلام است. این نیم ایستگاه امروزه به جز چند نفر دامدار ، سکنه ای ندارد.

از شهبازان تا دره مرگ

ایستگاه بعدی یعنی شهبازان و اطراف آن ، مامن و ملجأ غریبانه مزار چند تن از کشته شدگان ساخت راه آهن است. کمپ و مزار کارکنان شرکت ایتالیایی آنژیولینی بالوکا در اطراف این ایستگاه نشان از خاطرات دفن شده این ایستگاه پر رمز و راز دارد. پل شهبازان با ارتفاع پنجاه متر ، مرتفع ترین پل دره ای راه آهن ایران است که در جنوب این ایستگاه واقع شده.

شهبازان که روزگاری ایستگاهی پرجمعیت بوده ، حالا غرق در سکوت است ، این ایستگاه را در آرامش خودش تنها می گذاریم و راهی یکی از صعب العبورترین نقاط راه آهن زاگرس می شویم.

در خروج از تونل شماره نه ناحیه راه آهن زاگرس ، ریل قطار بر دیواره پرتگاهی خطرناک که در بیان عامه به ” دره مرگ ” معروف است ، عبور می کند. انگار که سرنوشت این مسیر در هر شرایطی محکوم به عبور بوده است! در ادامه مسیر ، خروج از تونل شماره سیزده ، پل و روستای تووه را پدیدار می کند.

روستای تووه؛ سرزمین ماهی کور و سمندر لرستانی

نام ” تووه ” در گویش لری به معنای سرزمین پست در مجاورت ارتفاع هست. همچنین این منطقه در اسناد قدیمی زمان ساخت راه آهن با نام ” ماهی بازان ” اومده که بنا به روایت محلی ها ، به این خاطر است که در محل تلاقی رودخانه محلی روستا با رود دز ، در جایی که تغییر رنگ و شرایط دو رودخانه باعث غلت زدن و رقصیدن ماهی ها میشده ، رقص ( باختن ) ماهی ها آشکار میشده ، چرا که در گویش لری، به رقصیدن ، ” باختن ” گفته میشه.

این روستا در دهانه شمالی تونل شماره ۱۳ راه آهن ناحیه زاگرس قرار گرفته و فاقد برق کشی هست و برق روستا از یه موتورخانه که فقط چند ساعت در روز جوابگو هست تامین میشه. سمندر لرستانی و گونه نادر ” کورماهی یا همون ماهی کور ” در کنار نخل گرمسیری و بلوط سردسیری و پدیده زمین شناسی ” چال خدا ” از جاذبه های این منطقه است.

بعد از عبور از تووه ، کم کم به ایستگاه تله زنگ نزدیک می شویم. پل قدیم این ایستگاه در دوران جنگ بارها توسط هواپیماهای عراقی بمباران شد اما هر بار توسط کارکنان راه آهن و سایر ارگان ها بازسازی می شد. در دهه نود ، پلی جدید جایگزین آن شد و امروزه حرکت قطارها از روی پل جدید انجام می شود.

توقفگاه کیلومتر ۵۸۳ راه آهن در شمال تله زنگ ، نزدیک ترین نقطه جهت پیاده شدن و دیدن پل معلق گهرش است که البته باید از قبل با مامور قطار جهت پیاده شدن در این توقفگاه هماهنگ کرد.

در این توقفگاه از قطار پیاده شدیم و راهی نقطه ای از تاریخ که در حالت عادی در دید رس هیچ کس نیست ، شدیم.

هوای بهاری و مزارع و کشت زارهای سرسبز این منطقه ، زیبایی مناظر اطراف این پل را دو چندان می کرد.

پل معلق گهرش؛ شاهکاری فراموش‌شده

پل معلق گهرش اندیمشک بین سالهای ۱۳۱۳ تا ۱۳۱۴ خورشیدی و دو سال قبل از ساخت پل معلق معروف “گلدن گیت” در سانفرانسیسکو آمریکا ساخته شده است و از این جهت ، شانه به شانه آن شاهکار مهندسی قرن بیستم می زند.

“alt=”نمایی از پل معلق گهرش” />

سازنده این پل که در زمان بهره برداری ، ماشین رو بوده ، شرکت ایرانی – فرانسوی ” رژی کاساکوفسکی ” نام دارد و اولین و قدیمی ترین پل معلق ایران است.

دو برج سنگی در طرفین عرشه فلزی پل ، وظیفه عبور کابل های آن را بر عهده دارند که توسط دو اتاقک مهار می شوند.

“alt=”نمایی دیگر پل معلق گهرش” />

برج های طرفین پل ، از سنگ چهار تراش که مصالح بوم آورد منطقه محسوب می شود ، ساخته شده و با ظرافت و تقارن خاصی چیده شده است.

“alt=”روی عرشه معلق گهرش” />

امروزه این پل توسط عشایر منطقه جهت عبور و مرور استفاده میشه که نشان از کاربری زنده پل بعد از حدود یک قرن دارد.

“alt=”نمایی از زیر پل معلق گهرش” />

این پل رو از زوایای مختلف بررسی کردیم ، هر گوشه پل زیبایی خودش رو داشت. خروش رودخانه از زیر آن ، صدای هر جنبنده ای را کمرنگ می کرد.

“alt=”نمایی از زیر پل معلق گهرش” />

قدم زدن روی پل؛ حس تعلیق میان تاریخ و طبیعت

معلق بودن این پل باعث میشه عبور از روی آن همراه با اندکی لرزش باشه که امیدوارم استقبال زیاد گردشگران از این پل در سال های آینده ، به پل آسیب نرسونه.

“alt=”عبور از روی پل معلق گهرش” />

با این اثر ماندگار میراث صنعتی کشور خداحافظی کردیم ، آن را به زاگرس سخاوتمند که یه قرن همراهی آن را پذیرا بوده ، سپردیم و در جاده تدارکاتی ساخت راه آهن ، راهی شدیم تا پیش از غروب آفتاب در تله زنگ ، سوار بر قطار محلی به اندیمشک بازگردیم.

“alt=”نمایی از بالای پل معلق گهرش” />

چرا باید سفر به پل معلق گهرش را تجربه کنید؟

• مسیر ریلی منحصربه‌فرد در دل زاگرس
• دیدار با قدیمی‌ترین پل معلق ایران
• لمس تاریخ مهندسی ایران از نزدیک
• آشنایی با زندگی عشایر و روستاهای کوهستانی

چطور این سفر را تجربه کنیم؟

برای هماهنگی و اجرای سفر به پل معلق گهرش می‌توانید با برگزارکننده این تور، آقای مولایی‌نژاد ، تماس بگیرید.
همچنین خدمات مربوط به این سفر از طریق پلتفرم سفرسنجی نیز در دسترس است.

تجربه‌ای متفاوت از دل زاگرس را از دست ندهید!

“alt=”نمایی زیر پل معلق گهرش” />